ΤΟ ΕΚΘΕΜΑ
Μάλια, Χρυσόλακκος. 1800 - 1700 π.Χ.
Ένα από τα αριστουργήματα της μινωικής μικροτεχνίας, αυτό το κρεμαστό κόσμημα με τη μορφή δύο αντικριστών μελισσών, συνδυάζει διαφορετικές τεχνικές στην κατασκευή του. Βρέθηκε στο νεκροταφείο του Χρυσόλακκου, στα Μάλια, και χρονολογείται περίπου στο 1800 π.Χ. Απεικονίζονται δύο αντικρυστές μέλισσες με ανοιγμένα φτερά, ενωμένες στο κεφάλι και το κεντρί, που συγκρατούν ανάμεσά τους έναν δίσκο, μάλλον κηρήθρα, ενώ το στρογγυλό αντικείμενο που έχουν στο στόμα τους ερμηνεύεται ως σταγόνα μελιού. Διακοσμητικά στοιχεία είναι τα δισκία που κρέμονται από το κεντρί και τα φτερά των μελισσών και ίσως και το κλουβάκι που περικλείει μια ελεύθερη χάνδρα και στηρίζεται στο κεφάλι των εντόμων. Η πίσω πλευρά του κοσμήματος σχηματίζεται από επίπεδο φύλλο χρυσού. Τέσσερεις διαφορετικές τεχνικές έχουν χρησιμοποιηθεί αριστοτεχνικά για να αποδώσουν το θέμα: η συρματερή, η κοκκίδωση, η σφυρηλάτηση και η εγχάραξη. Τόσο το πολύτιμο υλικό, ο χρυσός, όσο και η υψηλή ποιότητα στην κατασκευή και την αισθητική, υποδηλώνουν την ευμάρεια της άρχουσας τάξης στη μινωική Κρήτη κατά την περίοδο των Πρώτων Ανακτόρων. Το περίαπτο αποδίδει μια συντομογραφημένη απεικόνιση της παραγωγής μελιού. Η παραγωγή μελιού και κεριού αποτελούσε σημαντικό κεφάλαιο της μινωικής οικονομίας, όπως αποδεικνύεται και από άλλα σχετικά ευρήματα αλλά και από εργαστηριακές αναλύσεις οργανικών καταλοίπων. Ταυτόχρονα, φαίνεται ότι οι μέλισσες είχαν σημαντική θέση στη μινωική θρησκευτική ιδεολογία, ως σύμβολα αναγέννησης και γονιμότητας.